Ausazko Jokorik Gabeko Egun Nazionalean Nafarroako Gobernuari baliabide gehiago eskatu dizkio osasun mentaleko sarean ludopatia tratatzeko eta hezkuntza-eremuan prebentzio-neurriak hartzeko
14 eta 18 urte bitarteko adingabeen % 20,1ek, hau da, bostetik batek, diruarekin jokatu zuen 2021ean. Ehunekoa % 27,6ra igotzen da gizonen artean, eta % 12,6ra jaisten da emakumeen kasuan. Zifra horiek kezkagarriak dira, 18 urtetik beherakoek jokoa debekatuta dutela kontuan hartzen badugu.
Horiek dira Drogen eta Adikzioen Espainiako Behatokiak aste honetan argitaratu den Jokabide-Adikzioeiburuzko Urteko Txostenak jasotzen dituen datuetako batzuk. Txosten horren arabera, jokoan hasteko batez besteko adina 15 urtekoa da online modalitaterako, eta 14,6koa, aldiz, aurrez aurrekorako. Halaber, adierazi du online jokoak pisu handiagoa duela adingabeen artean helduen artean baino, belaunaldi arazo batengatik eta kontrola saihestea errazagoa delako.
Nafarroa ez dago joera horretatik kanpo, Aralarrek urtero joko-arazoek zuzenean kaltetzen dituen eta elkarteak artatzen dituen 100 pertsonei buruz dituen datuen arabera. Sarrera berrien % 63k 35 urte baino gutxiago ditu, eta adin horrek behera egiten jarraitzen du.
Anonimotasunak, sarbide errazak, berehalakotasunak, bideo-jokoetan ausazko teknikak erabiltzeak, diru-kopuru txikiak apustu egin ahal izateak, diru birtualaren kontzientziarik ezak eta ausazko jokoetan aplikatutako estrategien erabilerak azaltzen dituzte inkesta ofizialetan jasotzen diren erantzunetan gazteek eta nerabeek agertzen duten arazoaren arrazoiak.
Ausazko Jokorik Gabeko Egun Nazionalaren ospakizunak, larunbat honetan, urriaren 29an, gure herrialdean ausazko jokoen normalizazioari aurre egiteko ere balio behar duela adierazi du Aralarrek. Gero eta jende gehiagok jokatzen du, eta jokatutako diruarekin markak hausten dira. 2020an, 15 eta 64 urte bitarteko biztanleen % 64,2k diruarekin jokatu du (aurrez aurre, online edo bietan). Online jokoetan, kirol apustuak dira nagusi gizonen artean (% 58,8); emakumeen artean, ordea, loteria-motako jokoak dira nagusi, primitiboak edo bonolotoak barne (% 45,5) eta arraskatu motako berehalako loteriak (% 25,5). Aurrez aurreko jokoan, loteria konbentzionaleko eta bat-bateko loteriako jokoak dira nagusi, bai gizonen kasuan, bai emakumeen kasuan.
Joko-arazoak dituzten emakumeei zuzendutako kanpaina
Bestalde, joko-arazoak dituzten hiru pertsonatik bat emakumea da, baina % 10-15ek soilik eskatzen du laguntza. Aralar Elkarteak artatutakoen % 11,54 soilik dira emakumeak. Hala ere, zaintza-lanetan gehiengoa dira, eta elkarteak artatzen dituen pertsona laguntzaileen eta senideen % 66,6 dira. “Gizonak baino askoz gehiago inplikatzen dira errehabilitazio-prozesuetan, baina emakumeak oso uzkur dira laguntza eskatzeko”, adierazi du Raquel Pardo Aralarreko lehendakariak.
Arrazoi horregatik abiatu du Aralar Elkarteak Mujer no eres la única con problemas de juego. Aralar te acompaña / Emakume ez zara jokoagatik arazoak garatu dituen bakarra. Zu laguntzeko prest” kanpaina, emakumeei zuzenduta dagoena eta euskarri publizitario ezberdinetan eta sare sozialetan agertuko dena.
“Jakin dezatela ez direla bakarrak eta ez daudela bakarrik”, esan du Raquel Pardok. “Gure eskarmentuagatik, esan nahi diegu hemen gaudela laguntzeko, epaitu gabe. Ez dezatela beldurrik izan, eman dezatela pausoa eta eska dezatela laguntza”.
“Gizartean ludopatia duen pertsonaren irudi txarra badago, emakumeek zigor eta estigma bikoitza pairatzen dute. Heziketa-lana ere egin behar dugu estereotipo horiek desagerrarazteko. Une jakin batean, edonor eror daiteke adikzio honetan, Aralarren artatzen ditugun pertsonek bizitza normalizatua dute: lana, familia… Hori bai, askotan hori guztia galtzeko arriskua dute”, adierazi du elkarteko bozeramaileak.
Baliabide gehiago ludopatia artatu eta prebenitzeko
Azkenik, ludopatia artatzeko baliabide gehiago eskatu ditu Aralarrek, bai osasun sare publikoan, bai Aralar bezalako gizarte-entitateetan. Informazio-kanpaina on bat ere eskatu dute, “pertsona askok dute arazo hori, baina ez dira tratamendurik jasotzen ari, agian ez dituztelako dauden baliabideak ezagutzen edo ez dakitelako nora jo dezaketen”.
Espainian, Jokabide-Adikzioei buruzko txostenaren arabera, jokoarekiko adikzioa duten 15 eta 64 urte bitarteko pertsonen prebalentzia % 2,2koa da, hau da, 670.000 pertsonak dute ludopatia; alabaina, 14.000k soilik jasotzen dute tratamenduren bat gaur egun, elkarteetan zein osasun-sare publikoan.
Datu horiek Nafarroara estrapolatuz gero, 15 eta 64 urte bitarteko 2.500 pertsona inguruk jokoak eragindako nahasmendua du. Joko problematikoko balizko egoera batean —aurreko estadioa da hori—, berriz, 6.800 inguru egongo lirateke.
Aralarrek artatutako kasuak kontuan hartzen baditugu, urtean 100 batez beste, sare publikoan joko patologikoagatik tratamenduan daudenak kontatzen baditugu, 72 Osasun Departamentuko osasun mentalaren azken memoriako datuen arabera, eta beste gizarte-entitate batzuek artatutako 20 inguru zenbatuta, Nafarroan 200 pertsona inguru tratamendua jasotzen ari direla esan genezake.
Zenbateko hori oso urrun geratzen da joko-arazoak dituzten 2.500 pertsonetatik, baita 2021aren amaieran Jokoaren Zuzendaritza Nagusiaren autodebekatuen erregistroan izena eman zuten eta, beraz, ludopatia-arazoaren benetako kontzientzia duten 639 pertsonetatik ere.
Aralarrek baliabide nahikoak eta egokiak eskatzen ditu kaltetuei mendekotasun egoeratik ateratzea ziurtatzeko, familiak ere kaltetzen baititu. Horretarako, sare publikoari eta jokoaren nahasmenduak kaltetutako pertsonei errehabilitazio-prozesuan babesa eta laguntza ematen urteak daramatzaten ikastetxeei baliabideak eman behar zaizkie.
“Amaitzeko, prebentzioa ezinbestekoa da jokoak eragin ditzakeen nahasmenduak eta ondorio negatiboak saihesteko. Prebentzio-lanak, batez ere hezkuntzaren arloan, askoz zorrotzagoa izan behar du, eta adin goiztiarretan egin behar da. Gazteak eta nerabeak oso talde zaurgarriak dira”, ondorioztatu du Raquel Pardok.
